13. Cilt Fihristi
LÂLELİ CÂMİİ LENFANJİT LAMA LENFOSİT LAMA (Lama glama) LENFÖDEM LAMARCK LENGÜİSTİK LAMARTİNE, Alphonse LENS (Bkz. Göz) LAMAİZM LENİN, Vladimir İlyiç LÂMBA LENZ KÂNUNU LAMBLİYAZİS LEONARDO […]
13. Cilt
Lâleli Câmii
Sultan Üçüncü Mustafa Han (1757-1774) zamanında yapılan, sanat değeri büyük bir câmi. Yapımına 1759 yılında başlanılan Lâleli Câmii 1763 yılında bitirildi. Kemerler üzerine kurulan bu […]
Lâmiî Çelebi
Osmanlılar zamânında yetişmiş âlim, şâir ve velîlerden. İsmi, Mahmûd bin Osman bin Ali en-Nakkâş bin İlyâs Lâmiî’dir. Babası Sultan İkinci Mehmed Hanın ve Sultan İkinci […]
Leman Gölü
Alm. Genfer See (m), Fr. Lac (m) Léman, İng. Lake of Léman. İsviçre’nin güneybatısında, yukarı Sawoie bölgesinin (Alplerin) kuzeyinde ve Rhone havzasının (Fransa’nın) kuzeydoğusunda yer […]
Lengüistik
Alm. Linguistik, Sprachwissenschaft (f), Fr. Linguistique (f), İng. Linguistics. İnsan dilinin ilmî araştırması. Hususiyet arz eden lisanların da ilmî incelenmesi olan lengüistik, lisanların gelişmesini, aralarındaki […]
Lenin, Vladimir İlyiç
Rus Komünist Partisinin kurucusu, sosyalist fikirlerin ilk tatbikçisi, yazar, ihtilâlci ve diktatör. Asıl adı Vladimir İlyiç Ulyanov’dur. “Lenin” lakabını Rus Komünist İhtilâlinde aldı. 1870’de Volga […]
Leonardo Da Vinci
İtalyan sanatçısı ve ilim adamı. İslâm âlimlerinin batıyı etkisi altına almasından ve Fâtih Sultan Mehmed Hanın İstanbul’u fethinden sonra, teknikte ve dinde yenilikler yapmak zorunda […]
Leskofçalı Gâlib
Encümen-i şuâra şâirlerinden. 1829 (H.1245) senesinde Leskofça’da doğdu. Üsküp Vâlisi İsmâil Paşanın oğludur. İsmâil Paşanın Afyonkarahisar’a tâyin olması üzerine iki sene Afyonkarahisar’da kaldı. İki sene […]
Levh-i Mahfûz
Allahü teâlânın takdîr ettiği ve kâinâtta olacak şeylerin yazılı bulunduğu levha. “Kitâb-ı mübîn”, “kitâb-ı meknûn”, “kitâb-ı ma’kum” gibi isimleri de vardır. Onda yazılı olanlar, artma […]
Levrek (Morone labrax)
Alm. Seebarsch, Fr. Bar, İng. Bass. Familyası: Hanigiller (Serranidae). Yaşadığı yerler: Atlantik Okyanusu, Karadeniz, Marmara ve Akdeniz sâhillerinde bulunurlar. Özellikleri: Boyu 40-100 cm kadardır. 8-10 […]
Leylek (Ciconia)
Alm. Eigentliche Storch, Fr. Cigogne, İng. Stork. Familyası: Leylekgiller (Ciconiidae). Yaşadığı yerler: Eski ve Yeni Dünyâ’nın sıcak ve ılıman bölgelerinde. Özellikleri: Boyunları, ayakları ve gagaları […]
Lions Kulübü (Lions Club)
1917 senesinde ABD’nin Texas eyâletine bağlı Dallas şehrinde masonlar tarafından kurulmuş olan sivil hizmet kulübü. Kulübün adı İngilizcede; “hürriyet ve anlayış berâberliği, milletlerimizin teminâtı (korunması)” […]
Lisânüddîn ibni Hatîb
İspanya’da yetişen meşhur Müslüman tabip ve târihçi. İsmi, Muhammed bin Abdullah bin Saîd, künyesi Ebû Abdullah, lakabı Lisânüddîn’dir. 1313 (H.713) senesinde Gırnata yakınlarındaki Lûşe kasabasında […]
Lût Aleyhisselâm
Kur’ân-ı kerîm’de ismi bildirilen peygamberlerden. İbrâhim aleyhisselâmın kardeşinin oğludur. İbrâhim aleyhisselâm ve ona inananlarla birlikte Nemrûd’un memleketinden hicret edip Şam’a geldikten sonra, Lût Gölü yanındaki […]
Lütfi Paşa (Dâmâd)
On altıncı yüzyıl kumandan, târihçi, ilim ve devlet adamı. Âilesi, doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. Enderunda terbiye edilip, öğretim görerek yetiştirildi. Kânûnî Sultan Süleymân Han […]
Lütfü Kırdar
Siyâset adamı ve hekim. 1888’de Kerkük’de doğdu. İlk ve orta tahsilini tamamladıktan sonra Tıbbıyeye devâm etti. 1913’te Tıbbiyeyi bitiren Lütfü Kırdar, Necef ve Musul’da hekim […]
Luther, Martin
Alman papazı. Hıristiyan din adamı olup, aynı zamanda reformcudur. Almanya’da Eisleben’de 1483’de doğan Luther, varlıklı bir köylü âilesinin çocuğudur. 1505 yılına kadar tahsîline devam ettikten […]
Mac Arthur, Douglas
İkinci Dünyâ Savaşında Güneybatı Pasifik Cephesindeki Müttefik Kuvvetlere komuta eden ABD’li general. 26 Ocak 1880’de Amerika’nın Little Rock şehrinde doğdu. Babası yüksek rütbeli bir subay […]
Maclaurin, Colin
İskoçyalı matematikçi. Şubat 1698’de Kilmodon şehrinde doğdu. Üstün zekâya sâhib olan Colin, 11 yaşında Glasgow Üniversitesine girdi. 19 yaşında iken Îsâ Marischal Collagede matematik profesörü […]
Mafya (Mafia)
Alm. Mafia, maffia, Fr. Maffia, mafia, İng. Mafia, maffia. Kendi çıkarlarını korumak için her türlü yola başvuran, gizli ve hiyerarşik bir teşkilâtlanmaya dayalı zorla para […]
Magellan Boğazı
Güney Amerika’nın en güneyinde Atlas Okyanusunu Pasifik Okyanusuna bağlayan boğaz. Ana kıta ile Tierra del Fuego Takımadalarını ayırır. Bu takımadalar, Arjantin ve Şili arasında paylaşılmıştır. […]
Magellan, Ferdinand
Lâtin Amerika’nın güney burnundaki, bugün kendi adıyla anılan Magellan Boğazını ilk defâ bulan ünlü Portekizli gemici. 1480 yılında Sabrossa’da doğdu. Küçük yaşta saray hizmetlerinde bulunan […]
Magna Charta
1215’te Kral John tarafından imzâlanan, İngiliz halkıyla kral arasındaki hak ve hukuku bir anlaşma ile ayıran ilk siyâsî belge. Büyük ferman adlarıyla da anılan Great […]
Magnisavîzâde
Fâtih Sultan Mehmed Han devrinde yetişen âlimlerden. İsmi, Mevlânâ Muhyiddîn Muhammed’dir. Magnisavîzâde diye meşhûr olmuştur. Doğum yeri ve târihi kesin olarak bilinmemektedir. 1483 (H.888) senesinde […]
Mahalle Mektebi
Osmanlı Devletinde 4-7 yaş arası kız ve erkek çocukların Kur’ân-ı kerîm öğrendikleri yer. “Sıbyan mektebi, taşmekteb, ibtidâiyye (ibtidâî) muallimhâne ve “dârü’l-ibn” gibi isimlerle de anılan […]
Mahmûd Çelebi
On beşinci ve on altıncı yüzyıllarda İstanbul’da yetişen evliyâdan. Büyük âlim ve evliyâ Seyyid Emir Ahmed Buhârî’nin halîfelerindendir. İsmi, Mahmûd Çelebi olup, Mevlânâ Kırîmî’nin evlatlığıdır. […]
Mahmûd Han – I
Yirmi dördüncü Osmanlı sultânı. İslâm halîfelerinin seksen dokuzuncusudur. Babası İkinci Mustafa Han, annesi Sâlihâ Vâlide Sultandır. İstanbul’da, 2 Ağustos 1696 târihinde doğdu. Şehzâdeliğinde, yüksek fen […]
Mahmûd Han – II
Otuzuncu Osmanlı sultanı. İslâm halîfelerinin doksan beşincisidir. Osmanlı sultanlarından Birinci Abdülhamîd Hanın Nakş-i Dil Sultandan olan oğlu olup, İstanbul’da 20 temmuz 1786 târihinde doğdu. Şehzâdeliğinde […]
Mahmûd-ı İncirfagnevî
İslâm âlimlerinin büyüklerinden. İnsanları Hakka dâvet eden, onlara doğru yolu gösterip, hakîkî saâdete kavuşturan ve kendilerine Silsile-i aliyye denilen büyük âlim ve velîlerin on birincisidir. […]
Malazgirt Meydan Muhârebesi
Türklere Anadolu’yu kazandıran, Selçuklu-Bizans Savaşı. Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Alparslan ile Bizans İmparatoru Romen Diojen kuvvetleri arasında 26 Ağustos 1071 târihinde Doğu Anadolu’da Malazgirt Ovasında […]
Maltaeriği (Eriobotrya japonica)
Alm. Wollmispel (f), Fr. Nèflier (m) de Malte, İng. Loquat. Familyası: Gülgiller (Rosaceae). Türkiye’de yetiştiği yerler: Akdeniz sâhil şeridi (Batı ve Güney Anadolu). Kışın yapraklarını […]
Mars (Merih)
Alm. Mars (m), Fr. Mars (m), İng. Mars Marsla İlgili Özet Bilgi Kütlesi Dünyâ kütlesinin % 11’i Hacmi Dünyâ haciminin % 15’i Özgül ağırlığı Dünyânınkinin […]
Mazhar-ı Cân-ı Cânân
Evliyânın büyüklerinden. İnsanları Hakk’a dâvet eden, doğru yolu göstererek hakîkî saâdete kavuşturan ve kendilerine Silsile-i aliyye denilen âlim ve velîlerin yirmi yedincisidir. İsmi, Şemseddîn Habîbullah’tır. […]
Medîne-i Münevvere
Arabistan Yarımadasında, Hicaz bölgesinde bulunan meşhur iki mübârek şehirden biri; İslâm Devletinin ilk başşehri. Hicaz’da bulunan ikinci mübârek şehir Mekke’dir. İkisine berâber “Haremeyn” ve “Hicaz”da denir. Son Peygamber […]
Mehdî aleyhirrâhme
Kıyâmete yakın gelerek, İslâmiyeti yeryüzüne hâkim kılacağı, Peygamber efendimiz tarafından haber verilen zât. Peygamber efendimizin kızı hazret-i Fâtıma’nın oğlu hazret-i Hüseyin’in neslinden gelecek yâni Seyyîd […]
Mehmed Han – III
Osmanlı sultanlarının on üçüncüsü, İslâm halifelerinin yetmiş sekizincisi. 1566 târihinde Manisa’da doğdu. Babası Üçüncü Murad Han, annesi Sâfiye Vâlide Sultandır. Şehzâdeliğinde; yüksek din, fen, idarî […]
Mehmed Han – IV
Osmanlı sultanlarının on dokuzuncusu, İslâm halifelerinin seksen dördüncüsü. Babası Sultan İbrahim Han olup, annesi Hadice Turhan Sultandır. 1642’de 1/2 Ocak gecesi, İstanbul’da doğdu. Doğumuna çok […]
Mekke-i Mükerreme
Arabistan Yarımadasında, İslâm âleminin dînî merkezi, Müslümanların kıblesi olan “Kâbe-i muazzama”nın içinde bulunduğu mukaddes belde, Peygamber efendimizin doğduğu şehir. Mekke-i mükerreme târihi: Mekke’nin târihi İbrâhim “aleyhisselâm” zamânına kadar uzanır. […]
