Et Meydanı

İstanbul’un Aksaray semtinde Yusufpaşa Çeşmesinin karşısında bulunan alan. Meydân-ı Lahm olarak da bilinir. Şehzadebaşı’ndaki yeniçeri kışlalarının ihtiyaca cevap verememesi üzerine, 1530’larda Aksaray’da yeni odalar yapıldı ve bâzı yeniçeri ortaları buraya yerleştirildi. Kışlaya açılan yedi kapıdan bir tânesinin et girişi için kullanılması kararlaştırıldı. Bundan sonra da bu kapının çıktığı alan Et Meydanı, burada bulunan kışlalara da Et Meydanı Kışlası denilmeye başlandı. Bu kışla 368 ocaklı oda, 130 çardak, 69 ocaklı kerevet, 90 tâlimhane, 20 köşk, 4 tekke, 158 ahır ve birçok hamamdan müteşekkildi.

Et Meydanı, bilhassa 17. yüzyıldan îtibâren yeniçerilerin çıkardıkları ayaklanmalarla siyâsî bir önem kazandı. Kazan kaldırma denilen ocaklı isyanlarında Et Meydanı ilk hareket alanı oldu. Orta kazanlarını kutsal sayan ve bunu önlerine koymadan önemli kararlar vermeyen yeniçeriler, her ayaklanma öncesinde kazanlarını ve bayraklarını alarak Et Meydanında toplanmayı âdet haline getirdiler. Âsilerle işbirliği eden devlet adamı ve esnaf takımı da meydana kurulan çadırlarda veya yeniçeri odalarında misafir edilirlerdi. İsyan müddetince bu meydanda geçici olarak âdeta bir ordu pazarı kurulmakta, şehrin ticarî ve resmî hayatı tamamen veya kısmen durmaktaydı. Âsiler Et Meydanında tamâmen toplandıktan sonra isteklerini zorla elde etmek üzere Saray-ı Hümayuna doğru harekete geçerler ve At Meydanını doldururlardı. Bu sebeple Et Meydanı âsiler için toplanma ve karar alma, At Meydanı ise hareket alanları durumundaydı. 1703’te Edirne Vak’ası, 1730’da Patrona Ayaklanması, 1808’de Alemdar Vak’ası, Et Meydanında başlayıp genişleyen ayaklanmalar arasında neticeleri îtibâriyle en önemlileriydi.

16 Haziran 1826’da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasıyla sonuçlanan ayaklanma Et Meydanında geçen son olay oldu. Askerlikten çok esnaflıkla uğraşan, tâlim kabul etmez ve savaşa gitmez bir güruh hâline gelen Yeniçeriler, eşkinciliğe ve yeni harp tâlimlerine karşı isyan ederek Et Meydanında toplandılar. Ancak bu defa Sultan İkinci Mahmud Han isyancıları cezalandırmak ve ülkeyi felakete götüren gidişe son vermek gâyesindeydi. Şeyhülislâm fetvası ile sancak-ı şerîfi çıkartarak dînini sevenlerin ve pâdişâhına bağlı olanların altında toplanmasını îlân etti. 15 Haziran 1826 günü de Et Meydanındaki yeniçeri kışlalarının topa tutulması kararını verdi. Böylece birkaç saat zarfında top gülleleri ve gürültüleri içinde bu tarihî ocağın ömrü sona erdi. Yeniçeri ocağının kaldırılmasından sonra Et meydanının adı Talimhane Meydanı olarak değiştirildi.

image_pdfimage_print

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.


*