8. Cilt Fihristi
GEKOGİLLER (Geckonidae) GİNSENG (Parax ginseng) GELENBEVÎ İSMÂİL EFENDİ GİRDAP GELENİ (Gelengi) (Bkz. Sincap) GİRESUN GELGİT (Bkz. Med-Cezir) GİRİŞİM GELİBOLU ACEMİ OCAĞI GİRİŞİMÖLÇER (İnterferometre) GELİBOLULU MUSTAFA […]
08. Cilt
Gemi (Şilep, vapur, tekne, sefîne)
Alm. Sehiff, Fr. Navire, bateau, İng. Ship, vessel. Deniz, nehir ve göllerde yük ve yolcu taşımak maksadıyla kullanılan araçlar. Suda yüzebilen teknelerin, ilk defa ne […]
Habbâb bin Eret
Resûlullah efendimize îmân etmekle şereflenen ilk sahâbîlerden. İsmi Habbâb, künyesi Ebû Abdullah’tır. 586 senesinde Mekke’de doğdu. 657 (H.37)de Kûfe’de vefât etti. Resûlullah efendimiz, Zeyd bin […]
Hâcegî Muhammed Emkenegî
Evliyânın büyüklerinden. Silsile-i aliyye denilen büyük âlim ve velîlerin yirmi birincisidir. 1512 (H.918) de Buhârâ’nın Emkene (İmkene) kasabasında doğdu. 1599 (H.1008) senesinde doksan yaşındayken Emkene’de […]
Hacı Ahmed Siyâhî
On dokuzuncu yüzyılda Anadolu’da yetişen evliyâdan. Nakşibendiyye’nin Hâlidiyye kolunun Kastamonu’da kurucusu oldu. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin halifelerindendir. Sa’dî tarîkatı dervişlerinden Demirci Ahmed Babanın oğludur. Siyah sarık […]
Hacı Bayram-ı Veli
On dördüncü ve on beşinci yüzyıllarda Anadolu’da yetişmiş olup, Fâtih Sultan Mehmed Hanın İstanbul’u fethedeceğini müjdeleyen büyük velî. İsmi, Nûmân bin Ahmed, lakabı Hacı Bayram’dır. 1352 (H. 753) […]
Hacı Bektaş-ı Veli
Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında yaşayan evliyânın büyüklerinden. İsmi, Seyyid Muhammed bin İbrâhim Atâ olup, lakabı Hacı Bektâş’tır. Seyyid olup, nesebi (soyu) hazret-i Ali’ye dayanmaktadır. 1281 (H. 680) târihinde Horasan’ın Nişâbûr […]
Hadîce-tül Kübrâ
Peygamber efendimizin “aleyhisselâm” ilk hanımı, ilk îmân eden hür kadın ve Müslümanların annesi. Kureyş Kabîlesinin kibar ve asil bir âilesine mensuptur. Babasının adı Hüveylid, annesininki […]
Hafsa binti Ömer
Resûlullah efendimizin “aleyhisselâm” mübârek hanımlarından. Hazret-i Ömer’in kızı olup, annesinin ismi Zeyneb binti Maz’ûn’dur. Bi’set’ten yâni Peygamber efendimize peygamberliğin bildirilmesinden beş sene önce doğdu. 665 […]
Hala Sultan
Kadın sahâbîlerden. İsmi bilinmemekte olup Ümmü Hırâm künyesi ile meşhurdur. Türkler tarafından Hala Sultan diye bilinmektedir. Babası Milhân bin Hâlid, annesi Mülkiyye binti Mâlik’tir. Hazrec […]
Hâlid bin Sa’îd
Eshâb-ı kirâmdan. Peygamber efendimizin kâtiblerinden olup, Eshâb-ı kirâm arasında “Sâbikûn-ı evvelîn” denilen ilk Müslümanlardandır. İsmi, Hâlid bin Sa’îd bin Âs bin Ümeyye’dir. Annesi Ümmü Hâlid […]
Hâlid bin Sinan Abesî Aleyhisselâm
İsâ aleyhisselâmla, Muhammed aleyhisselâm arasındaki zamanda gönderilen bir peygamber. Aden beldesinde yaşayan bir kavme gönderilmiştir. Bu kavmin Abes kavmi olduğu rivâyet edilmektedir. Hayâtı, yaşayışı, ümmeti […]
Hâlid bin Velîd
Eshâb-ı kirâmın ve İslâm kumandanlarının büyüklerinden. İsmi Hâlid, künyesi Ebü’l-Velîd ve Ebû Süleymân’dır. Nesebi Hâlid bin Velîd bin Mugîre bin Abdullah bin Amr bin Mahzûn’dur. […]
Hâlid-i Bağdâdî
Büyük İslâm âlimi. Silsile-i aliyye olarak bilinen âlimler ve velîler zincirinin yirmi dokuzuncusudur. Hazret-i Osman bin Affân’ın “radıyallahü anh” soyundandır. Yüzlerce büyük velî yetiştirdi. Asrının […]
Halîme Hâtun
Peygamber efendimizin süt annesi. Mekke civârında yaşayan Benî Sâ’d Kabîlesindendir. Aynı kabîleden hâris’in zevcesi (hanımı) idi. Peygamber efendimiz dört yaşına kadar süt annesi Halîme Hâtun’un […]
Hammâd bin Ebî Süleymân
Tâbiîn’in büyüklerinden. Meşhur fıkıh âlimi. İsmi, Hammâd bin Ebî Süleymân olup, künyesi Ebû İsmâil’dir. Doğum târihi belli değildir. Kûfe’de yaşamış ve 737 (H. 120) de […]
Hamza bin Abdülmuttalib
Peygamber efendimizin amcası. İlk Müslümanlardandır. Künyesi, Ebû Ammâre (Umâre) ve Ebû Ya’lâ olup, lakabı Esedullah (Allah’ın Arslanı)dır. Aynı zamanda Peygamber efendimizin süt kardeşidir. Annesi Hâle, […]
Hanzala bin Ebî Âmir
Eshâb-ı kirâmdan. Ensârın yâni Medîneli Müslümanların ileri gelenlerindendir. İsmi, Hanzala bin Âmir bin Sâfi bin Mâlik’tir. Tâkî ve Gâsil-ül-Melâike lakaplarıyla meşhurdur. Medîne’deki büyük kabîlelerden Evs […]
Hârûn Aleyhisselâm
İsrâiloğullarına gönderilen peygamberlerden. Hazret-i Mûsâ’nın ana-baba bir büyük kardeşidir. Babasının ismi, İmrân bin Yasher’dir. Soy îtibâriyle Yâkûb aleyhisselâmın oğullarından Lâvî’ye dayanır. Mısır’da doğdu. Mûsâ aleyhisselâmdan […]
Hasan bin Ali
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin torunu, İslâm halîfelerinin beşincisi. Ehl-i Beytin dördüncüsü, on iki imâmın ikincisidir. Babası hazret-i Ali, annesi ise Resûlullah efendimizin kızı […]
Hasan-ı Basrî
Tâbiînin büyüklerinden. İsmi, Hasan bin Ebil-Hasan Yesâr olup, Basrî nisbetiyle şöhret bulmuştur. Babası, Eshâb-ı kirâmdan Zeyd bin Sâbit el-Ensârî’nin “radıyallahü anh” kölesi, annesi ise, sevgili […]
Haşir ve Neşir
Toplanma ve bir araya gelme ve dağılma. Kıyâmet koptuktan sonra diriltilen bütün varlıkların, dünyâda yaptıklarından hesap vermek üzere sevk olunacakları mahşer yerinde toplanmasına “haşir” ve […]
Hassân bin Sâbit
Peygamber efendimizin şâiri. Ensârdan yâni Medîneli Müslümanlardandır. Künyesi Ebû Velid’dir. Ebû Abdurrahmân veEbû Hüsâm da denilmiştir. Aslen Yemenli olup, soyu Benî Neccâr Kabîlesinden Hazrec Kabîlesine, […]
Hatîb bin Ebî Beltea
Eshâb-ı kirâmdan. Peygamber efendimizin, hükümdârlara gönderdiği elçilerdendir. İsmi, Hatîb bin Ebî Beltea’dır. Ayrıca Amr ismi ile de bilinmektedir. Künyesi Ebû Muhammed veya Ebû Abdullah’tır. Aslen […]
Hatim Okumak
Kur’ân-ı kerîm’i başından sonuna kadar okumak. Hatim lügatte; bitirmek, sona erdirmek, hatim etmek, tamamlamak, bir de, yüzük mânâlarına gelir. Hatim okumak ve dinlemek bir ibâdettir. […]
Hatm-i Tehlîl
Yetmiş bin Kelîme-i tevhîd, yâni “Lâ ilâhe illallah Muhammedün Resûlullah” sözünü okumak. Bir kimse bu mübârek sözü tekrar tekrar söyleyince, Allahü teâlâdan başkasını yok bilmekte, […]
