Abbas bin Abdülmuttalib
Eshab-ı kiramdan ve Peygamber efendimizin “aleyhisselâm” amcalarındandır. Abdülmuttalib’in en küçük oğlu. Peygamber efendimizin doğumundan iki veya üç yıl önce Mekke’de doğdu. 652 (H. 32) senesinde […]
İslâm Tarihi
Abdülkadir Geylani
Büyük İslam alimlerinden ve evliyanın meşhurlarından. Künyesi Ebu Muhammed‘dir. Muhyiddin, Gavsü’l-Azam, Kutb-i Rabbani, Sultan-ı Evliya, Kutb-u Azam gibi lakaplarla anılmaktadır. Babası Ebu Salih Musa bin […]
Abdülkahir Bağdadi
İslam alimlerinin büyüklerinden. İsmi Abdülkahir bin Tahir bin Muhammed el-Bağdadi et-Temimi olup, künyesi Ebu Mansur’dur. Bağdat’ta doğdu. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 1029 (H. 420) […]
Abdülkahir Sühreverdi (Ebü’n Necib)
Evliyanın büyüklerinden ve fıkıh alimi. Babasının adı Abdullah Bekri‘dir. Hazret-i Ebu Bekr-i Sıddik‘ın “radıyallahü anh” soyundandır. 1097 (H. 490) senesinde Sühreverd’de doğdu. 1168 (H. 563)’de […]
Abdülkerim Cili
Bağdat’ta yetişen alimlerden ve evliyanın büyüklerinden. İsmi, Abdülkerim bin İbrahim bin Abdülkerim’dir. Takıyyüddin ve Kutbuddin lakablarıyla bilinir. Büyük evliya Abdülkadir-i Geylani hazretlerinin “kuddise sirruh” torununun […]
Abdullah bin Abbas
Eshab-ı kiramın meşhurlarından. Resulullah efendimizin “aleyhisselâm” amcası hazret-i Abbas’ın oğludur. Annesi Lübabe binti Haris Hilaliyye olup, Halid bin Velid‘in “radıyallahü anh” teyzesidir. Hicretten birkaç sene […]
Abdullah bin Amr bin As
Eshab-ı kiramın büyüklerinden Amr bin As‘ın “radıyallahü anh” oğlu. Annesi Rayla binti Münebbih’tir. Miladi 616 yılında hicretten yedi sene kadar önce Mekke’de doğdu. 684 (H. 65) […]
Abdullah bin Cahş
Eshab-ı kiramdan. Peygamber efendimizin halası Ümeyme ile Cahş‘ın oğludur. Kız kardeşi Zeyneb, Peygamber efendimizin hanımlarındandır. Künyesi, Ebu Muhammed‘dir. Peygamber efendimizi çok sevdiği ve bu muhabbet uğruna canını feda […]
Abdullah bin Mes’ud
Eshab-ı kiramın büyüklerinden. İlk iman edenlerin altıncısıdır. Babası Mes’ud, annesi Ümm-i Abd‘dır. İbn-i Mes’ud ve İbn-i Ümm-i Abd isimleriyle meşhur olmuştur. Künyesi Ebu Abdullah veya Ebu Abdurrahman‘dır. Mekkeli olup, doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. 652 […]
Abdullah bin Mübarek
Tebe-i tabiinin büyüklerinden. Devrinin en büyük hadis ve fıkıh alimlerindendir. İsmi Abdullah, babasının adı Mübarek’tir. Babası Türk, annesi Harezmlidir. 736 (H. 118)da Horasan’ın Merv şehrinde […]
Abdullah bin Ömer
Eshab-ı kiramın büyüklerinden; fıkıh, tefsir, hadis ilminde en üstün olanlarındandır. Babası hazret-i Ömer “radıyallahü anh”, annesi Zeynep binti Maz’un Cümeyhi‘dir. Hicretten on dört yıl önce 608’de Mekke-i mükerremede […]
Abdullah bin Sa’d bin Ebi Serh
Eshab-ı kiramın büyüklerinden ve Afrikiye diye anılan, Kuzeybatı Afrika’nın fatihi, büyük komutan ve vali. İsmi, Abdullah bin Sa’d bin Ebi Serh bin Haris bin Hubeyb el-Kureşi […]
Abdullah bin Ümmi Mektum
Eshab-ı kiramın ilk iman edenlerinden. Resulullah’ın “sallallahü aleyhi ve sellem” ikinci müezzini ve Medine valisidir. İsmi, önceden Husayn iken, Peygamber efendimiz “Abdullah” olarak değiştirdi. İsminin Amr […]
Abdullah bin Zeyd
Ezan-ı Muhammediyyenin okunuşunu rüyasında görüp, Peygamber efendimize haber veren ve Sahib-ül-ezan lakabı ile meşhur olan sahabi. İsmi, Abdullah bin Zeyd bin Abd-i Rabbih’tir. Künyesi Ebu Muhammed, annesinin […]
Abdullah bin Zübeyr
Eshab-ı kiramdandır. 624 (H. 2) senesinde Medine’de doğdu. 692 (H. 73)de Mekke-i mükerremede vefat etti. Aşere-i mübeşşereden, yani dünyadayken Cennet’le müjdelenen on Sahabi’den biri olan Zübeyr […]
Abdullah bir Revaha
Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshab-ı kiramı “aleyhimürrıdvan” içinde en çok sevdiği şairlerinden. Mute Harbinde şehid düşen üçüncü kumandan. İsmi Abdullah, künyesi Ebu Muhammed olup, Hazrec kabilesinin, […]
Abdüllatif El-Kudsi
Mısır’da ve Anadolu’da yetişmiş evliyanın büyüklerinden. İsmi, Abdüllatif bin Abdurrahman bin Ahmed bin Ganim el-Bedr es-Sadi’dir. Makdisi veya Kudsi nisbeleriyle şöhret bulmuştur. İbn-i Ganim ve […]
Abdülvahid bin Zeyd
Tebe-i tabiin devrinde Basra’da yetişen meşhur hadis, fıkıh alimi ve büyük veli. İsmi, Abdülvahid bin Zeyd (veya Ziyad)dir. Künyesi Ebü’l- Fadl’dır. “Şeyh-ul-Ubbad” ve Şeyh-us-Sufiyye” ünvanlarıyla […]
Abdülvehhab-ı Şa’rani
Mısır’da yetişen İslam alimi ve evliyanın büyüklerinden. İsmi, Abdülvehhab olup, babasının ismi Ahmed‘dir. İmam-ı Şa’rani ve Kutb-i Şa’rani lakablarıyla da meşhur oldu. 1493 (H. 898)te […]
Abdürrahim Arvasi
Doğu Anadolu’da yetişen evliyanın büyüklerinden. Peygamber efendimizin soyundan olup, seyyiddir. Seyyid Abdullah Arvasi’nin oğludur. Doğum tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Van’ın Müküs (Bahçesaray) kazasına bağlı Arvas […]
Abdürrahim Tırsi
Tasavvuf ehli ve şair. İznik, Tirse’de doğdu. Doğum tarihi belli değildir. 1512 (H. 912)de İznik’te vefat etti. Babası Bayezid Fakih, İsfendiyaroğulları’ndan olup, Bolu’ya yerleşmiştir. Abdürrahim […]
Abdurrahman bin Avf
Eshab-ı kiramın büyüklerindendir. Cennet’le müjdelenen on kişiden ve ilk Müslüman olan sekiz kişiden biri. Babasının ismi, Avf bin Abd-i Avf, annesinin ismi Şifa binti Avf‘tır. Soyu, dedelerinden Kilab […]
Abdurrahman bin Mehdi
Basra’da yetişen büyük hadis ve fıkıh alimi. Tebe-üt-Tabiinin büyüklerindendir. İsmi, Abdurrahman bin Mehdi bin Hassan el-Basri el-Anberi’dir. Künyesi Ebu Said’dir. İnci ticaretiyle meşgul olduğu için […]
Adi bin Hâtim-i Tâi
Eshab-ı kiramdan. Cömertliği ile meşhur bir şair olan Hatim-i Tai’nin oğludur. Ebu Ta’rif ismiyle de bilinir. Tebük’ün doğusunda yaşayan Tay kabilesinin reisi idi. 630 (H. […]
Ahmed Asım (Mütercim)
Lügat, kelam, hadis ve Hanefi mezhebi fıkıh alimi. Gaziantep’te 1755 (H. 1169)te doğdu. 1820 (H. 1236)de İstanbul’da vefat etti. Antep Mahkemesi Başkatibi Cenani Efendinin oğlu […]
Ahmed Bican
On beşinci yüzyıl Türk alim, edib ve tasavvuf büyüklerinden. Gelibolu’ da yaşadı ve orada vefat etti. Babası Salih, katiplik yaptığından, oğulları Muhammediyye kitabının yazarı Mehmed […]
Ahmed Gazali
İslam alimlerin ve evliyanın büyüklerinden. Büyük İslam âlimi İmam-ı Gazali hazretlerinin kardeşidir. İsmi, Ahmed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed et-Tusi’dir. Künyesi, Ebü’l-Feth veya Ebü’l-Fütuh; […]
Ahmed Namıki Cami
Horasan’da yetişen evliyanın büyüklerinden ve şeyhülislam. İsmi, Ahmed bin Ali Namıki Cami olup, künyesi Ebü’l – Hasan’dır. Eshab-ı kiramdan Cerir bin Abdullah’ın “radıyallahü anh” soyundandır. […]
Ahmed Rıfai
Evliyanın büyüklerinden. Rifaiyye yolunun reisi. İsmi, Ahmed bin Ali bin Yahya’dır. Peygamber efendimizin “aleyhisselâm” soyundan olup, seyyiddir. Beni Rifae kabilesine mensup olması sebebiyle Rifai denilmiştir. […]
Ahmed Said Faruki
Hindistan’da yetişen evliyanın büyüklerinden. İsmi Ahmed Said bin Safi’dir. İmam-ı Rabbani hazretlerinin “rahmetullahi aleyh” torunlarından ve Seyyid Abdullah-ı Dehlevi hazretlerinin talebelerinin üstünlerindendir. Künyesi Ebü’l-Mekarim, lakabı […]
Ahmed Yekdest Cüryani
Evliyanın büyüklerinden. İsmi Ahmed’dir. Doğum tarihi bilinmemektedir. 1707 (H. 1119) senesinde Mekke’de vefat etti. Ahmed Cüryani, 1658 (H. 1069) senesinde Cüryan’dan Hindistan’a gidiyordu. Yolda çoluk-çocuğunun […]
Ahmed Yesevi
Orta Asya Türkleri arasında İslamiyeti yayan büyük alim ve veli. İsmi Ahmed bin Muhammed bin İbrahim bin İlyas olup, “Pir-i Türkistan, Hazret-i Türkistan, Hazret-i Sultan, Hace Ahmed, Kul […]
Ahmed-i Bedevi
İslam alimlerinin ve evliyanın büyüklerinden. Babasının ismi Ali, annesinin ismi, Fatıma’dır. Kendisi, hem seyyid hem de şeriftir. Yani Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” torunları […]
Ahnef bin Kays
Tabiinin (Peygamber efendimizin arkadaşlarını görenlerin) büyüklerinden ve Horasan’ın fatihi ve hadis alimi. İsmi, Dehhak bin Husayn et-Tamimi es-Sa’di‘dir. Künyesi Ebu Bahr, lakabı Ahnef‘tir. Ayağı eğik […]
Aişe-i Sıddika
Resulullah efendimizin “aleyhisselâm” mübarek hanımlarından. Hazret-i Ebu Bekr’in “radıyallahü anh” kızıdır. Annesi, Ümmü Ruman binti Amir’dir. Sıddika lakabıyla meşhurdur. Ümm-ül-Mü’minin ve Ümmü Abdullah künyeleriyle de […]
Akabe Biatları
Medineli ilk Müslümanların, Peygamber efendimiz ile yaptığı itaat ve bağlılık sözleşmeleri. Peygamberimize ilk vahyin gelmesinin on birinci senesinde, birer sene ara ile Mekke ile Medine […]
Ali bin Abdullah bin Abbas
Abbasi hilafetinin kurucuları Seffah ve Mansur’un dedesi. Kaynaklarda Ebu Muhammed, Ebu Abdullah ve Ebü’l-Fadl ve el-Medeni künyelerinin olduğu bildirilmiştir. Rivayete göre, 660 (H.40) senesi Ramazan-ı […]
Ali bin Ebu Talib
Peygamber efendimizin amcası Ebu Talib’in oğlu, Hulefa-i raşidinin ve Cennet’le müjdelenen on kişinin dördüncüsü. Resulullah’ın damadı, Ehl-i beytin, Ehl-i abanın birincisidir. Künyesi Ebü’l-Hasen ve Ebu Türab’dır. Puta tapmadığı […]
Alkame bin Kays
Tabiinin, yani Peygamber efendimizin arkadaşlarını görenlerin büyüklerinden; tefsir, hadis ve fıkıh ilimlerinde büyük âlim. Künyesi, Ebu Şibl’dir. Peygamber efendimiz hayattayken doğdu fakat O’nu göremedi. 681 […]
Ammar bin Yaser
Eshab-ı kiramın büyüklerinden. Anne ve babası ilk İslam şehididir. Babası Yaser, aslen Yemenlidir. Mekke’ye gelip yerleşti. Sümeyye “radıyallahü anha” ile evlendi. Bu evlilikten Ammar dünyaya geldi. Doğum […]
Amr ibni As
Eshab-ı kiramın meşhurlarından. Büyük kumandan. İsmi Amr bin As, künyesi Ebu Abdullah ve Ebu Muhammed’dir. Annesi Nabiga binti Harmele’dir. Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” doğumundan bir kaç […]
Amre bint-i Abdurrahman
Medine’de yedinci ve sekizinci yüzyıllarda yetişmiş olan hadis ve fıkıh alimi kadın Tabii. İsmi, Amre binti Abdurrahman bin Sa’d bin Zürare el-Ensariyye en-Neccariyye’dir. Doğum tarihi […]
Asım bin Behdele
Tabiin (Peygamber efendimizin Eshabını görenler) devrinde yetişen, Kur’an-ı kerimin kıraatini, yani okunuşunu bildiren meşhur yedi kıraat imamından beşincisi. Asıl adı Asım bin Behdele Ebu Necud […]
Ayasofya Camii
İstanbul’un fethine kadar hıristiyan aleminin en büyük kilisesi, bu tarihten 1934’e kadar İslam aleminin en büyük camilerinden biri idi. 1935’ten sonra ise müze olarak kullanılmaktadır. […]
Baba Haydar Semerkandi
Evliyanın büyüklerinden. Hace Ubeydullah-ı Ahrar hazretlerinin talebesidir. Baba Haydar Semerkandi diye tanınmıştır. Doğum tarihi kesin bilinmemektedir. Semerkant’ta doğdu. 1550 (H. 957) senesinde İstanbul’da vefat etti. […]
Baba Yusuf Sivrihisari
Anadolu’da yetişen evliyadan. Doğum tarihi bilinmemekte olup, Sivrihisarlıdır. 1512 (H. 917) senesinde İstanbul’da vefat etti. Hacı Bayram-ı Veli hazretlerinin kurduğu Bayramiyye yolunda yetişmiş, edeb sahibi […]
Bedir Harbi (2/624)
Hicretin ikinci yılında Ramazan ayında sevgili Peygamberimizin, Mekkeli müşriklerle yaptığı ilk savaş. Mekke ile Medine arasında Bedir kuyularının bulunduğu mahalde vuku bulduğu için, Bedir Savaşı […]
Beni Mustalık Gazası (5/627)
İslam tarihinde, Peygamber efendimizin hicretin 5. yılında, Müreysi Kuyusu yanında Arab kabilelerinden Mustalıkoğulları ile yaptığı gaza, savaş. Müreysi Gazası da denilir. Mustalıkoğulları, Huzaaoğullarına bağlı küçük […]
Bera bin Azib
Eshab-ı kiramdan ve Ensarın, yani Medineli Müslümanların büyüklerinden. Ebu Umare künyesi ile meşhurdur. Babası; Azib bin Haris, annesi Habibe binti Ebi Habibe’dir. Evs kabilesindendir. Resulullah’ın […]
Bilal-i Habeşi
Eshab-ı kiramdan, Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” ilk müezzini. İlk Müslümanlardandır. İsmi Bilal bin Rebah Habeşi olup, künyesi Ebu Abdullah, annesinin ismi Hamame‘dir. Aslen […]
Cabir bin Abdullah
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. İsmi Câbir, künyesi Ebû Abdurrahmân ve Ebû Abdullah’tır. Babasının ismi Abdullah, annesinin ismi Nesîbe Hâtundur. Babası Abdullah, Selemeoğullarının reisi idi ve Câbir’le berâber İkinci […]
Câbir bin Hayyân
Modern kimyânın kurucusu meşhûr İslâm âlimi. Tebe-i tâbiîndendir. İsmi Câbir bin Hayyân Abdullah el-Ezdî olup, künyesi Ebû Abdullah’tır. Horasanlı, Tuslu, Harrânlı ve Kûfeli olduğu söylenen […]
Câfer-i Sâdık
On iki imâmın altıncısı ve İslâm âlimlerinin büyüklerinden. Eshâb-ı kirâmı görmekle şereflenen Tâbiîn devrinin ve evliyânın yükseklerinden. Kendilerine Silsile-i aliyye denilen büyük âlimlerin dördüncüsüdür. Künyesi, […]
Câfer-i Tayyâr
Peygamber efendimizin “aleyhisselam” amcasının oğlu ve ilk Müslüman olanların otuz ikincisi. Ebû Tâlib’in oğlu, hazret-i Ali’nin ağabeyidir. Müslüman olduktan sonra, Kureyşlilerin eziyetlerinden kurtulmak üzere bâzı […]
Cüveyriyye
Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) mübârek hanımlarından. Câhiliye devrindeki adı Berre idi. Resûlullah efendimizle evlendikten sonra Cüveyriyye oldu. Benî Mustalak kabîlesi reîsi Hâris’in kızıdır. […]
Dıhye-i Kelbi
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden ve sîmâ olarak en güzellerinden. İsmi, Dıhye bin Halîfe olup, Dıhye-i Kelbî diye meşhur olmuştur. Doğum yeri ve târihi bilinmemektedir. 670 (H.50) senesinde Şam’da vefât etti. […]
Ebû Bekr-i Sıddîk
Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” ilk halîfesi, daha hayattayken Cennet ile müjdelenen, peygamberlerden sonra bütün insanların en üstünü olan sahâbîdir. Fil Vak’asından sonra 573 […]
Ebû Dücâne
Eshâb-ı kirâmdan. Ensârın yâni Medîneli Müslümanların ileri gelenlerinden. İsmi, Semmâk (veya Simâk) bin Hareşe olup, İslâm târihinde Ebû Dücâne künyesiyle meşhur olmuştur. Medîne’nin Hazrec kabîlesinden olup, doğum târihi belli […]
Ebû Eyyûb-i Ensârî
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. Peygamber efendimizin “aleyhisselam” mihmândârı, yâni Mekke-i mükerremeden Medîne-i münevvereye hicret ettiği zaman, evinde misâfir eden sahâbîdir. İsmi, Hâlid bin Zeyd olup, künyesi Ebû Eyyûb’dur. Medîneli Müslümanlardan […]
Ebû Hafs-ı Kebîr
Dokuzuncu yüzyılda Buhârâ’da yetişen büyük İslâm âlimlerinden. İsmi, Ahmed bin Hafs’tır. Ebû Hafs-ı Kebîr künyesiyle meşhurdur. Doğum ve vefât târihleri bilinmemektedir. Hicrî üçüncü asırda yaşamıştır. […]
Ebû Hureyre
Eshâb-ı kirâm arasında en çok hadîs-i şerîf rivâyet edenlerden. İsmi hakkında değişik rivâyetler vardır. En meşhuru, Abdurrahmân bin Sahr olduğudur. Yemen’in Devs kabîlesindendir. Künyesi Ebû Hureyre’dir. Bu künyenin verilişi hakkında […]
Ebû Katâde
Eshâb-ı kirâmdan ve Peygamber efendimizin süvârîlerindendir. İsmi Hâris, künyesi Ebû Katâde, lakabı Fâris-i Resûlullah (Resûlullah’ın binicisi)tır. Hazrec kabîlesindendir. Babası Reb’î bin Beldehe, annesi Kebşe binti […]
Ebu Lübâbe
Eshâb-ı kirâmın meşhurlarındandır. İsmi, Rifâ’a bin Abdülmünzir’dir. Adının Beşir olduğu da söylenir. Künyesi, Ebû Lübâbe’dir. Hazret-i Ali’nin “radıyallahü anh” hilâfeti zamânında vefât ettiği bildirilmektedir. Annesi […]
Ebû Mûsâ El-Eş’ari
Sevgili Peygamberimizin “aleyhisselam” ileri gelen eshâbından ve vâlilerindendir. İsmi Abdullah olup, künyesi Ebû Mûsâ’dır. Babası Kays, Yemen’in Eş’ar; annesi Tayyibe de Ak kabîlesine mensuptur. Nesebi, Abdullah bin Kays […]
Ebû Saîd-i Hudrî
Eshâb-ı kirâmdan. İsmi Sa’d, nesebi Sa’d bin Mâlik bin Sinân bin Ubeyd bin Sa’lebe bin Cebr bin Avf bin Hâris bin Hazrec’dir. Babası da sahâbeden […]
Ebû Süfyân bin Harb
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden ve Resûlullah efendimizin kayınpederi. İsmi, Sahr bin Harb’dır. Annesinin adı Safiyye’dir. Künyesi Ebû Süfyân ve Ebû Hanzala’dır. Hazret-i Muâviye’nin ve Peygamber efendimizin […]
Ebû Süfyân bin Hâris
Eshâb-ı kirâmdan. Resûlullah’ın “sallallahü aleyhi ve sellem” amcasıoğlu ve süt kardeşi. Babası Hâris, Abdülmuttalib’in en büyük oğluydu. Abdülmuttalib ile berâber Zemzem Kuyusunu kazıp temizlemişlerdi. Vâlidesi […]
Ebû Ubeyde bin Cerrâh
Büyük komutan ve sağ iken Cennet’le müjdelenen on sahâbîden birisidir. Ümmetin Emîni lakabıyla övülen bu yüce sahâbînin asıl ismi, Âmir bin Abdullah bin Cerrâh bin Ka’b bin […]
Ebû Zerr-il-Gıfârî
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden, İslâmı kabul edenlerin beşincisidir. İsminin ne olduğunda ihtilâf edildi. Kabul edileni Cündeb bin Cünâde’dir. Ancak İslâm târihinde Ebû Zer künyesiyle meşhur oldu. […]
Ebül Hasan-ı Eş’ari
Ehl-i sünnetin îtikattaki iki imâmından biri. İsmi, Ali bin İsmâil’dir. Künyesi Ebü’l-Hasan olup, Eş’arî nisbesiyle meşhur olmuştur. Soyu, Eshâb-ı kirâmdan Ebû Mûsâ el-Eş’arî’ye “radıyallahü anh” dayanmaktadır. 941 (H.330)de vefât etti. Küçük […]
Enes bin Mâlik
Peygamber efendimize on sene hizmetle şereflenen sahâbî. Ensâr-ı kirâmın, yâni Medîneli ilk Müslümanların büyüklerinden idi. Künyesi, Ebû Hamza’dır. Bu künyeyi kendisine Resûlullah efendimiz vermiştir. Bir […]
Erkam bin Ebi’l-Erkam
Eshâb-ı kirâmdan. İlk Müslümanlardandır. İsmi, Erkâm bin Ebi’l-Erkâm, künyesi Ebû Abdullah’tır. Mahzumoğulları kabîlesindendir. Mekke-i mükerremede doğdu. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. 673 (H.53) senesinde Medîne-i […]
Fâtımat-üz-Zehrâ
Peygamber efendimizin, hazret-i Hadîce vâlidemizden olan en küçük ve en sevdiği kızı. Hazret-i Ali’nin zevcesi ve hazret-i Ömer’in kayın vâlidesidir. Fâtıma vâlidemiz; aklı, zekâsı, hüsn […]
Ferîdüddîn-i Attâr
Evliyânın büyüklerinden. İsmi, Muhammed bin İbrâhim’dir. 1119 (H.513) senesinde Nişâbur’da doğdu. Nişâbûrî ve Hemedânî nisbet edilip, Ferîdüddîn lakabıyla meşhur oldu. Bir müddet baba mesleği olan […]
Ferîdüddîn-i Genc-i Şeker
Hindistan’da yetişen evliyânın büyüklerinden. Ferrûh Şâh Kâbilî neslinden Celâleddîn Süleymân’ın oğludur. Baba ve annesi şerefli asîl âilelerden olup, nesebi hazret-i Ömer’e “radıyallahü anh” ulaşır. 1174 […]
Fethullah Verkânisî
On dokuzuncu yüzyılda Anadolu’da yetişen evliyâdan. İsmi, Fethullah’tır. Verkânisî diye de meşhur olmuştur. Siirt’in Minâr nâhiyesine bağlı Verkânıs köyünde doğdu. Seydâ veya Üstâd-ı A’zam isimleriyle […]
Fil Vak’ası
Peygamber efendimiz Muhammed aleyhisselâmın doğmasından iki ay kadar önce, Mekke yakınlarında vukû bulan bir hâdise. Habeş Hükümdârı Necâşî’nin “radıyallahü anh” Yemen’de Ebrehe adında bir vâlisi […]
Fîrûzâbâdî
On dördüncü ve on beşinci yüzyıllarda yaşamış tefsir, fıkıh, hadis ve lügat âlimi. İsmi, Muhammed bin Yâkûb’dur. Künyesi, Ebû Tâhir, lakabı Mecdüddîn’dir. Fîrûzâbâdî nisbesiyle meşhur […]
Habbâb bin Eret
Resûlullah efendimize îmân etmekle şereflenen ilk sahâbîlerden. İsmi Habbâb, künyesi Ebû Abdullah’tır. 586 senesinde Mekke’de doğdu. 657 (H.37)de Kûfe’de vefât etti. Resûlullah efendimiz, Zeyd bin […]
Hacı Ahmed Siyâhî
On dokuzuncu yüzyılda Anadolu’da yetişen evliyâdan. Nakşibendiyye’nin Hâlidiyye kolunun Kastamonu’da kurucusu oldu. Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî’nin halifelerindendir. Sa’dî tarîkatı dervişlerinden Demirci Ahmed Babanın oğludur. Siyah sarık […]
Hacı Bayram-ı Veli
On dördüncü ve on beşinci yüzyıllarda Anadolu’da yetişmiş olup, Fâtih Sultan Mehmed Hanın İstanbul’u fethedeceğini müjdeleyen büyük velî. İsmi, Nûmân bin Ahmed, lakabı Hacı Bayram’dır. 1352 (H. 753) […]
Hacı Bektaş-ı Veli
Osmanlı Devletinin kuruluş yıllarında yaşayan evliyânın büyüklerinden. İsmi, Seyyid Muhammed bin İbrâhim Atâ olup, lakabı Hacı Bektâş’tır. Seyyid olup, nesebi (soyu) hazret-i Ali’ye dayanmaktadır. 1281 (H. 680) târihinde Horasan’ın Nişâbûr […]
Hadîce-tül Kübrâ
Peygamber efendimizin “aleyhisselâm” ilk hanımı, ilk îmân eden hür kadın ve Müslümanların annesi. Kureyş Kabîlesinin kibar ve asil bir âilesine mensuptur. Babasının adı Hüveylid, annesininki […]
Hafsa binti Ömer
Resûlullah efendimizin “aleyhisselâm” mübârek hanımlarından. Hazret-i Ömer’in kızı olup, annesinin ismi Zeyneb binti Maz’ûn’dur. Bi’set’ten yâni Peygamber efendimize peygamberliğin bildirilmesinden beş sene önce doğdu. 665 […]
Hala Sultan
Kadın sahâbîlerden. İsmi bilinmemekte olup Ümmü Hırâm künyesi ile meşhurdur. Türkler tarafından Hala Sultan diye bilinmektedir. Babası Milhân bin Hâlid, annesi Mülkiyye binti Mâlik’tir. Hazrec […]
Hâlid bin Sa’îd
Eshâb-ı kirâmdan. Peygamber efendimizin kâtiblerinden olup, Eshâb-ı kirâm arasında “Sâbikûn-ı evvelîn” denilen ilk Müslümanlardandır. İsmi, Hâlid bin Sa’îd bin Âs bin Ümeyye’dir. Annesi Ümmü Hâlid […]
Hâlid bin Velîd
Eshâb-ı kirâmın ve İslâm kumandanlarının büyüklerinden. İsmi Hâlid, künyesi Ebü’l-Velîd ve Ebû Süleymân’dır. Nesebi Hâlid bin Velîd bin Mugîre bin Abdullah bin Amr bin Mahzûn’dur. […]
Halîme Hâtun
Peygamber efendimizin süt annesi. Mekke civârında yaşayan Benî Sâ’d Kabîlesindendir. Aynı kabîleden hâris’in zevcesi (hanımı) idi. Peygamber efendimiz dört yaşına kadar süt annesi Halîme Hâtun’un […]
Hammâd bin Ebî Süleymân
Tâbiîn’in büyüklerinden. Meşhur fıkıh âlimi. İsmi, Hammâd bin Ebî Süleymân olup, künyesi Ebû İsmâil’dir. Doğum târihi belli değildir. Kûfe’de yaşamış ve 737 (H. 120) de […]
Hamza bin Abdülmuttalib
Peygamber efendimizin amcası. İlk Müslümanlardandır. Künyesi, Ebû Ammâre (Umâre) ve Ebû Ya’lâ olup, lakabı Esedullah (Allah’ın Arslanı)dır. Aynı zamanda Peygamber efendimizin süt kardeşidir. Annesi Hâle, […]
Hanzala bin Ebî Âmir
Eshâb-ı kirâmdan. Ensârın yâni Medîneli Müslümanların ileri gelenlerindendir. İsmi, Hanzala bin Âmir bin Sâfi bin Mâlik’tir. Tâkî ve Gâsil-ül-Melâike lakaplarıyla meşhurdur. Medîne’deki büyük kabîlelerden Evs […]
Hasan bin Ali
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin torunu, İslâm halîfelerinin beşincisi. Ehl-i Beytin dördüncüsü, on iki imâmın ikincisidir. Babası hazret-i Ali, annesi ise Resûlullah efendimizin kızı […]
Hasan-ı Basrî
Tâbiînin büyüklerinden. İsmi, Hasan bin Ebil-Hasan Yesâr olup, Basrî nisbetiyle şöhret bulmuştur. Babası, Eshâb-ı kirâmdan Zeyd bin Sâbit el-Ensârî’nin “radıyallahü anh” kölesi, annesi ise, sevgili […]
Hassân bin Sâbit
Peygamber efendimizin şâiri. Ensârdan yâni Medîneli Müslümanlardandır. Künyesi Ebû Velid’dir. Ebû Abdurrahmân veEbû Hüsâm da denilmiştir. Aslen Yemenli olup, soyu Benî Neccâr Kabîlesinden Hazrec Kabîlesine, […]
Hatîb bin Ebî Beltea
Eshâb-ı kirâmdan. Peygamber efendimizin, hükümdârlara gönderdiği elçilerdendir. İsmi, Hatîb bin Ebî Beltea’dır. Ayrıca Amr ismi ile de bilinmektedir. Künyesi Ebû Muhammed veya Ebû Abdullah’tır. Aslen […]
Hayât bin Kays bin Rahhâl bin Sultan el-Ensârî el-Harrânî
On ikinci yüzyılda Harrân’da yetişen evliyânın büyüklerinden ve âriflerin ileri gelenlerinden. İsmi, Hayât bin Kays bin Rahhâl bin Sultan el-Ensârî el-Harrânî’dir. Harrân şehrinde doğup, yetiştiği […]
Hayber Gazâsı
Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” 628 senesinde Hayber Kalesinin fethiyle netîcelenen zaferi. Hayber, Peygamber efendimiz devrinde, Yahûdîlerin toplandığı bir merkezdi. Peygamber efendimiz Medîne’ye hicret […]
Hemmâm bin Münebbih
Tâbiîn’in meşhûrlarından. İsmi, Hemmâm bin Münebbih bin Kâmil olup, künyesi Ebû Ukbe’dir. Aslen Yemenli olduğu için Yemânî, San’a şehrinden olduğu için San’ânî, İslâmiyetten önce Yemen’e […]
Hendek Savaşı
Peygamber efendimizin, müşriklerle hicretin 5. (M. 627) yılında yaptığı müdâfaa savaşı. Bu savaşta düşman ordusu, Mekke’de bulunan putperest müşriklerden, bâzı yahûdî ve diğer kabîlelerden meydana […]
Hîfâ Hâtun
Kadın sahâbîlerden. Medîne-i münevverede güzelliği ve ahlâkı ile meşhurdu. Tevekkül sâhibi, kazâya rızâ gösteren ve Resûlullah efendimize ziyâdesi ile bağlı olup sözünden çıkmayan bir sahâbiye […]
Hilye-i Seâdet
Sevgili Peygamberimiz Muhammed aleyhisselâmın görünüşü, tanınması. Lügatta hilye, “yaratılış, sûret (görünüş), sıfat” mânâlarına kullanılmıştır. Hilye kelimesi, Peygamberimizin görünüşünü anlatan hadîs-i şerîf ile dört halîfesi ve […]
Hind binti Utbe
Kadın sahâbîlerden. Mekke müşriklerinden Utbe bin Rebîa’nın kızı, Ebû Süfyân’ın hanımı ve sevgili Peygamberimizin hanımlarından Ümmü Habîbe “radıyallahü anhâ” ile hazret-i Muâviye’nin annesidir. Mekke’de doğdu. […]
Hudeybiye Antlaşması
İslâm târihinde Peygamberimiz devrinde Mekke’deki putperest müşrikler ile 628 yılında yapılan antlaşma. Antlaşma, Mekke yakınında bulunan Hudeybiye köyünde yapıldığı için bu adı aldı. Müşriklerin Müslümanlarla […]
Huneyn ve Tâif Gazvesi
İslâm târihinde Hevazin ve Sakîf kabileleri ile 629 (H.8) senesinde yapılan savaş. Mekkeli müşriklerle yapılan Hudeybiye Antlaşmasından sonraİslâmiyet, Arabistan’ın her tarafına yayıldı. Putperestlerin merkezi Mekke […]
Hüseyin bin Ali
Resûlullah’ın torunu, hazret-i Ali’nin ikinci oğlu. On iki imâmın üçüncüsü. Hüseyin adını, Resûlullah efendimiz vermiştir. Künyesi, Ebû Abdullah’tır. Lakabı Seyyid ve Şehîd’dir. Soyundan gelenlere “seyyid” […]
Huzeyfe-tül Yemânî
Eshâb-ı kirâmdan. Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem efendimizin sırdaşı olup, künyesi Ebû Abdullah’tır. Babasının ismi Huseyl olup, Yemânî lakabı ile meşhurdur. 656 (H.36) senesinde hazret-i […]
İbn-i Kesîr
Mekke-i mükerremede yetişen meşhur kırâat âlimlerinden. Tâbiînden yâni Peygamber efendimizin arkadaşlarını görenlerdendi. Kur’ân-ı kerîmin kırâatini (okuyuşunu) Peygamber efendimizin okuduğu gibi bildiren âlimlerin ikincisidir. İsmi, Abdullah […]
İbn-i Sîrîn
Tâbiînden, yâni Peygamber efendimizin Eshâb-ı kirâmını gören büyüklerden. Meşhur hadis, fıkıh, tefsir âlimi ve rüyâ tâbircisi. İsmi; Muhammed bin Sîrîn, künyesi Ebû Bekr’dir. Babası, Eshâb-ı […]
İbrâhim bin Edhem
Tâbiînin meşhur âlimlerinden ve evliyânın büyüklerinden. İsmi, İbrâhim bin Edhem bin Mansûr olup, künyesi Ebû İshâk’tır. Nesebi hazret-i Ömer’e “radıyallahü anh” dayanır. Babası Edhem, Belh […]
İbrâhim Nehâî
Tâbiînden, yâni Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshâbını gören büyüklerden. Kûfe’de yetişen en büyük fıkıh ve hadis âlimlerindendir. İsmi, İbrâhim bin Yezîd’dir. Künyesi Ebû […]
İmâm-ı A’zam Ebu Hanife
Ehl-i sünnetin dört büyük imâmından birincisi. Hanefî Mezhebinin kurucusu ve Ehl-i sünnetin reisi. Kendisine İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe denilmiştir. Asıl adı Nûman’dır. 699 (H. 80) […]
İmâm-ı Ahmed bin Hanbel
Ehl-i sünnetin amelde dört hak mezhebinden biri olan Hanbeli mezhebinin kurucusu. Künyesi, Ebu Abdullah’tır. Babası Mervli olup, ismi Muhammed bin Hanbel’dir. 780 (H. 164)de Bağdat’ta doğdu, 855 […]
İmâm-ı Gazâlî
İslâm âlimlerinin büyüklerinden. İsmi Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Ahmed’dir. Künyesi Ebû Hâmid, lakabı Huccet-ül-İslâm ve Zeyneddîn’dir. Gazâlî nisbesiyle meşhurdur. Müctehîddi. İctihâdı, Şâfiî mezhebine […]
İmâm-ı Kisâî
Meşhur yedi kırâat (Kur’ân-ı kerîmi okuma ilmi) imâmından yedincisi. Tebe-i tâbiînden, yâni Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshâbını gören büyükleri görenlerdendir. İsmi, Ali bin […]
İmâm-ı Mâlik
Ehl-i sünnetin dört mezhebinden biri olan Mâlikî mezhebinin imâmı. Adı Mâlik bin Enes, künyesi Ebû Abdullah’tır. 711 veya 713 (H. 93 veya 95) yılında Medîne’de doğdu. 795 (H. 179) […]
İmam-ı Matüridi
Ehl-i sünnetin iki îtikat imâmından biri. İsmi, Muhammed bin Muhammed’dir. Künyesi Ebû Mansûr olup, Mâtürîdî ismiyle meşhur olmuştur. Doğum târihi kesin bilinmemekte olup, Semerkand’ın Mâtürid kasabasında 852 (H.238) de doğduğu […]
İmâm-ı Nevevî
Şâfiî âlimlerinin büyüklerinden. İsmi Yahyâ bin Şeref, lakabı Muhyiddîn, künyesi Ebû Zekeriyyâ’dır. 1233 (H.631) senesinin Muharrem ayında, Şam’ın güneyindeki Nevâ kasabasında doğdu. Doğduğu yere nisbetle […]
İmâm-ı Rabbânî
Hindistan’da yetişen büyük İslâm âlimi ve büyük velî. Adı, Ahmed bin Abdülehad’dir. 1563 (H. 971) senesinde aşûre günü Hindistan’ın Serhend şehrinde doğdu. 1624 (H. 1034) […]
İmâm-ı Şâfi’î
Ehl-i sünnetin dört mezhebinden biri olan Şâfiî mezhebinin imâmı. Adı, Muhammed bin İdris bin Abbâs bin Osman bin Şâfiî bin Sâib Kureyşî’dir. Künyesi Ebû Abdullah’tır. Anne ve […]
İmâm-ı Züfer
Hanefî mezhebinin büyük fıkıh âlimlerinden. Hadîs ilminde de meşhur bir âlim olup, İmâm-ı A’zamın önde gelen talebelerindendir. Künyesi, Ebû Hüzeyl’dir. Aslen İsfehanlıdır. 728 (H.110) senesinde doğdu. 775 […]
Kâ’b bin Züheyr
Resûl-i ekrem “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin şâirlerinden. Künyesi Ebü’l-Mudarreb’dir. Kasîde-i Bürde denilen meşhûr şiirin sâhibidir. Doğum târihi bilinmemektedir. 645 (H.26) senesinde Şam’da vefât etti. […]
Kâ’b-ül-Ahbâr
Hazret-i Ömer “radıyallahü anh” zamânında Müslüman olmuş ve onun hilâfeti sırasında Medîne-i münevvereye gelmiştir. Daha sonra Humus’a yerleşmiş ve hazret-i Osmân “radıyallahü anh” zamânında 652 […]
Kadisiyye Savaşı
Sa’d bin Ebî Vakkâs kumandasındaki İslâm ordusunun, 636 senesinde İranlılara karşı zaferle netîcelenen muhârebesi. Hazret-i Ömer halîfe seçildikten sonra, İslâmiyeti yaymak üzere ordular hazırladı. O […]
Kâdı Şüreyh
Tabiînin büyüklerinden. Künyesi Ebû Ümeyye’dir. 698 (H. 79)de 120 yaşının üzerindeyken vefât ettiği rivâyet edilir. Babası Kinde Kabîlesinden Hânî isimli bir zâttı. Hânî, kabîlesi nâmına […]
Kâsım bin Muhammed
Tâbiînin büyüklerinden. Medîne-i münevveredeki yedi büyük âlimden biri. İnsanları Hakk’a dâvet eden, onlara doğru yolu gösterip hakîkî saâdete kavuşturan ve kendilerine silsile-i aliyye denilen büyük […]
Katâde bin Nu’mân
Eshâb-ı kirâmdan, Evs Kabîlesinden ve Ensârın ileri gelenlerinden. Ebû Ömer ve Ebû Abdullah künyeleriyle de bilinirdi. Doğum târihi bilinmemektedir. Evs kabîlesinden olup, Ebû Sa’îd-i Hudrî’nin […]
KURTUBÎ (Muhammed bin Ahmed)
Endülüs’te yetişen meşhur tefsir âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Ebû Abdullah Muhammed bin Ahmed’dir. Künyesi Ebû Abdullah olup, Kurtubî diye bilinir. Doğum târihi kesin bilinmemektedir. Mâlikî mezhebi […]
Meymûne binti Hâris
Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) mübârek hanımlarından. İsmi, daha önce Berre idi. Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem “Meymûne” olarak değiştirdi. Mekke’de Benî Hilâl kabîlesindendi. 671 […]
Mikdad bin Esved (Amr)
Eshâb-ı kirâmın meşhurlarından. Takriben 584 yılında Behrâ’da doğdu. 653 (H. 33) senesinde Medîne’de vefât etti. İslâmiyeti ilk kabul edenlerden olan Mikdad bin Esved’in asıl ismi […]
Molla Câmî
Din ve fen bilgilerinde âlim, velî, şâir. İsmi, Abdurrahmân bin Nizâmeddîn Ahmed, lakabı Nûreddîn’dir. Câmî ve Mevlânâ nisbetleriyle meşhûr oldu. Anadolu’da Molla Câmî diye tanındı. […]
Molla Halil Si’ridî
On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda Doğu Anadolu’da yetişmiş olan Şâfiî mezhebinin fıkıh, tefsir, hadis âlimlerinden ve evliyâdan. İsmi, Halil bin Hüseyin Es-Si’ridî’dir. 1754 (H.1167) […]
Molla Miskîn
On beşinci ve on altıncı yüzyıllarda İran’da yetişmiş hadis âlimlerinden. İsmi; Muhammed Emin bin Hâc Muhammed-i Ferâhî Hirevî olup, lakabı Muînüddîn’dir. Molla Miskîn diye meşhur […]
Muâviye bin Ebû Süfyân
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. Emevî Devletinin kurucusudur. Hicretten 19 yıl evvel (M. 604) Mekke’de doğdu. Babası, Ebû Süfyân bin Harb bin Ümeyye, annesi Hind’dir. Peygamberimizin kayın […]
Muâz bin Cebel
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. Ensârdan olup, helâl ve haram ilmini en iyi bilenlerdendir. Adı, Muâz bin Cebel bin Amr bin Evs bin Âbid bin Adiy bin […]
Mücâhid bin Cebr
Tâbîinin yâni Eshâb-ı kirâmı gören büyüklerin en meşhûr âlimlerinden. İsmi, Mücâhid bin Cebr, künyesi Ebü’l-Haccac’dır. Mahzûm kabilesine mensup olduğu için Mahzûmî nisbesiyle bilinir. 645 (H. […]
Mugîre bin Şu’be
Eshâb-ı kirâmın meşhûr dâhi ve vâlilerinden. İsmi, Mugîre olup, künyesi; Ebû Îsâ ve Ebû Abdullah’dır. İsmi ve nesebi, Mugîre bin Şu’be bin Ebî Âmir bin […]
Muhammed Bâkır
On iki imâmın beşincisi. Hazret-i Hüseyin’in torunu ve İmâm-ı Zeynelâbidîn’in oğlu olup, Tâbiîndendir. 676 (H. 57) senesinde Medîne’de doğdu. 731 (H. 113)’de orada vefât etti. […]
Muhammed bin Mesleme
Eshâb-ı kirâmın meşhurlarından. Yaklaşık olarak 588 yıllarında Medîne’de doğdu. 664 (H. 43) senesinde Medîne’de vefât etti. İslâmın ilk yıllarında Mus’ab bin Umeyr vâsıtasıyla Müslüman olmuştu. […]
Muhammed Pârisâ
Evliyânın büyüklerinden. Adı Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd’dur. Lakabı Hâfız-ı Buhârî ve Pârisâ’dır. 1355 (H.756) senesinde Buhârâ’da doğdu. 1419 (H.822) senesinde Medîne-i münevverede vefât etti. Medrese tahsiline başlayıp, hadis […]
Muhammed Şeybânî
İmâm-ı A’zam Ebû Hanîfe’nin talebelerinin en büyüklerinden ve müctehid âlimlerden. İsmi, Muhammed bin Hasan bin Abdullah bin Tâvûs bin Hürmüz’dür. Künyesi, Ebû Abdullah olup, Benî Şeybân’ın âzâdlısı olduğu […]
Mus’ab bin Umeyr
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. Künyesi Ebû Muhammed olup, annesi ve babası tarafından Kureyş’in asil ve zengin bir âilesine mensuptu. Mus’ab bin Umeyr hazretleri İslâmiyetin ilk yıllarında […]
Mûsâ bin Nusayr
Kuzey-Batı Afrika ve İspanya’yı fetheden İslâm kumandanı. 640 yılında Şam’da doğdu. Babası Nusayr, hazret-i Mâviye’nin “radıyallahü anh” yakınlarındandı. İyi bir tahsil gören Mûsâ bin Nusayr, […]
Mûsâ Kâzım
On iki imâmın yedincisi. Eshâb-ı kirâmın sohbetinde bulunmakla şereflenen Tâbiîn devrinin yüksek âlimlerinden ve evliyânın büyüklerindendir. Câfer-i Sâdık’ın oğlu, İmâm-ı Ali Rızâ’nın babasıdır. Annesinin ismi […]
Ömer bin Hattâb
Eshâb-ı kirâmın en büyüklerinden ve Peygamberimizin ikinci halîfesidir. Hulefâ-i Râşidînden ve Aşere-i mübeşşereden yâni Cennetle müjdelenen on kişiden biridir. Hicretten kırk sene önce Mekke’de doğdu. […]
Osman bin Maz’ûn
İlk Müslümanlardan. Künyesi, Ebû Sâib’dir. Doğum târihi bilinmemektedir. Hicretin ikinci yılında vefât ettiği rivâyet edilirse de bu durum ihtilâflıdır. Babası, Maz’ûn bin Habîb; annesi, Sahîle […]
Osmân-ı Zinnûreyn
Eshâb-ı kirâmın en büyüklerinden ve Peygamberimizin “aleyhisselâm” dâmâdı, üçüncü halifesi. 577 senesinde Mekke’de doğdu. Babası Affân olup, Kureyş kabîlesinin Benî Ümeyye kolundandır. Annesi ise Ervâ binti Küreyz’dir. Hem […]
Rukayye (radıyallahü anha)
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin kızı. Peygamber efendimiz otuz üç yaşındayken, hazret-i Zeyneb’den sonra ikinci kızı olarak hazret-i Hadîce vâlidemizden dünyâya gelmiştir. Çok güzel […]
Sa’d bin Ebû Vakkas
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. Dünyâda iken Cennetle müjdelenen on sahâbîden biridir. İlk Müslüman olanların yedincisidir. İsmi Sa’d, künyesi Ebû İshâk’tır. Babasının adı Mâlik ve künyesi Ebû […]
Sa’d bin Muâz
Eshâb-ı kirâmın meşhûrlarından. İsmi Sa’d bin Muâz’dır. Babası Muâz bin Nûman, annesi Kebşe binti Râfî’dir. Künyesi Ebû Amr, lakâbı Seyid-ül-Evs’tir. Müslüman olmadan önce Medîne’deki Evs […]
Sa’d bin Ubâde
Eshâb-ı kirâmın meşhurlarından. Ensârdan yâni, Medîneli Müslümanlardan olup, cömertlikte benzeri yoktu. Künyesi Ebû Sâbit ve Ebû Kays’tır. Lakabı Seyyid-ül-Hazrec’tir. Hazrec kabîlesinin Sâide kolundandır. Babası Ubâde, […]
Sâbit bin Kays
Peygamber efendimizin hatîbi olmakla şereflenen zât. Ensâr-ı kirâmdandır. Bütün gazâlarda bulundu. Hazret-i Ebû Bekr zamânında Yemâme Cenginde şehit düştü. Nesebi; Sâbit bin Kays bin Şemmas […]
SÂDEDDÎN TEFTÂZÂNÎ
İslâm âlimlerinin en büyüklerinden. İsmi, Mes’ûd bin Ömer’dir. 1322 (H. 722) senesinde Horasan’da Nesâ civârındaki Teftâzân kasabasında doğdu. 1390 (H. 792)de Semerkand’da vefât etti. İlmini […]
Safiyye binti Abdülmuttalib
Peygamber efendimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) halalarından. Abdülmuttalib’in kızıdır. Safiyye ile Peygamber efendimizin babası anne baba bir kardeştirler. Annesi Hâle ile Peygamber efendimizin annesi Âmine […]
Safiyye binti Huyey
Peygamber efendimizin hanımlarından. Safiyye binti Huyey, İsrâiloğullarından olup, hazret-i Hârûn bin İmrân aleyhisselâm neslindendir. Babası Huyey bin Ahtab, Hayber Yahûdîlerinin başı sayılırdı. Annesi Berre’nin babası […]
Saîd bin Cübeyr
Tâbiîn devrinde Kûfe’de yetişen müctehid imâmların büyüklerinden. İsmi, Saîd bin Cübeyr bin Hişam el-Esedî’dir. Künyesi, Ebû Muhammed’dir. Ebû Abdullah-ı Kûfî de denilmektedir. Esed bin Huzeymeoğullarından […]
Saîd bin Müseyyib
Tâbiîn devrinde Medîne’de yetişen yedi büyük fıkıh âliminden biri. İsmi, Saîd bin Müseyyib’dir. Annesi, Ümm-i Saîd binti Hakîm olup, künyesi Ebû Muhammed Medenî’dir. Kureyş kabîlesinin […]
Saîd bin Zeyd
Aşere-i mübeşşereden, yâni dünyâdayken Cennetle müjdelenen on Sahâbîden biri. Künyesi Ebû Aver ve Ebû Sevir idi. Nesebi, Saîd bin Zeyd bin Amr’dır. Soyu, Kâ’b bin […]
Şakîk-i Belhî
Evliyânın ve Tebe-i tâbiînin büyüklerinden. Künyesi Ebû Ali olup, babasının ismi İbrâhim’dir. İbrâhim Edhem’in (rahmetullahi aleyh) talebesi, Hâtim-i Esâm’ın (rahmetullahi aleyh) hocasıdır. Dünyâya gönül bağlamayıp, […]
Sâlim Mevlâ Ebû Huzeyfe
Eshâb-ı kirâmın meşhurlarından. Kur’ân-ı kerîmi en güzel okuyan ve tamâmını hıfz edenlerdendir. İsmi, Sâlim bin Ma’kıl Mevlâ Ebû Huzeyfe bin Utbe bin Rebîa bin Abdişems, […]
Selmân-ı Fârisî
Resûlullah efendimizin “sallahü aleyhi ve sellem” arkadaşlarının ileri gelenlerinden. Silsile-i aliyye adıyla bilinen velîler silsilesinin ikinci halkasını teşkil eder. Aslen İranlı olup, İsfehan yakınlarında Cey […]
Sevde binti Zem’a
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin muhterem hanımlarından. Nesebi; Sevde binti Zem’a bin Kays bin Abdişems’tir. Annesi, Şemnûn binti Kays ibni Zeyd ibni Amr ibni […]
Şihâbüddîn Sühreverdî
Evliyânın büyüklerinden ve fıkıh âlimi. İsmi, Ömer bin Muhammed bin Abdullah bin Muhammed es-Sühreverdî, künyesi Ebû Abdullah’tır. Ebû Nasr ve Ebü’l-Kâsım Sûfî de denildi. Nesebi […]
Sırrî-yi Sekatî
Evliyânın büyüklerinden ve meşhûrlarından. İsmi, Sırrî bin Muğlis es-Sekatî olup, künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Bağdat’ta doğdu. Doğum târihi kesin olarak bilinmemektedir. 865 (H.251) senesi Ramazân-ı şerîf ayında […]
Süfyân bin Uyeyne
Tebe-i tâbiînin büyüklerinden. Fıkıh ve hadîs âlimi. İsmi, Süfyân bin Uyeyne bin Meymûn el-Hilâlî el-Kûfî; künyesi Ebû Muhammed’dir. 725’te Kûfe’de doğdu. 813’te Mekke-i mükerremede vefât […]
Süfyân-ı Sevrî
İslâm âlimlerinin büyüklerinden. İsmi, Süfyân bin Saîd bin Mesrûk el-Kûfî; künyesi Ebû Muhammed veya Ebû Abdullah’tır. 713 (H.95) senesinde Kûfe’de doğdu. 778 (H.161)de Basra’da vefât […]
Süheyb-i Rûmî
“Bir kimse, Allah’a ve âhiret gününe inanıyorsa, bir ananın evlâdını sevmesi gibi Süheyb’i sevsin.” hadîs-i şerîfiyle medh olunan, büyük sahâbî. İsmi Süheyb-i Rûmî; künyesi Ebû […]
Sümeyye Hâtun
İslâm târihinde ilk şehit olan kadın sahâbî. Meşhur sahâbî Ammâr bin Yâsir’in (radıyallahü anh) annesidir. Hazret-i Sümeyye, Ebû Cehl’in amcası Ebû Huzeyfe bin Mugîre’nin câriyesiydi. […]
Tâc-ül Ârifîn (Ebü’l-Vefâ)
Evliyânın büyüklerinden. Künyesi Ebü’l-Vefâ; ismi Muhammed bin Muhammed bin Muhammed bin Zeyd bin Hasan el-Ârif bin Zeyd bin İmâm-ı Zeynel’âbidîn bin İmâm-ı Hüseyin bin Aliyy-ül-Murtezâ […]
Tâcüddîn Sübkî
Hadis, usûl, edebiyât, târih ve Şâfiî mezhebi fıkıh âlimi. İsmi, Abdülvehhâb bin Ali bin Abdülkavî bin Ali bin Temmâm bin Yûsuf el-Ensârî eş-Şâfiî es-Sübkî’dir. Künyesi […]
Takıyyüddîn Sübkî
On üçüncü ve on dördüncü yüzyıllarda Mısır’da yetişmiş olan, fıkıh, tefsir, hadis, kırâat, lügat ve dil âlimlerinden. İsmi Ali bin Abd-ül-kâfî; künyesi Ebü’l-Hasan’dır. Lakabı Takıyyüddîn’dir. […]
Talhâ bin Ubeydullah
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. İlk Müslüman olanlardan ve Cennet’le müjdelenen on sahâbîden biridir. Adı Talhâ bin Ubeydullah, künyesi Ebû Muhammed’dir. Uhud Savaşında gösterdiği kahramanlık sebebiyle “Hayyir” (hayırkâr) ve Tebük Savaşında […]
Tebük Seferi
Resûlullah sallallahü aleyhi ve sellem efendimizin 630 (H.9) senesinde Bizans İmparatoruna karşı çıktığı sefer. Tebük, Hacer ile Şam arasında bir yerin adıdır. Peygamberimiz sallallahü aleyhi […]
Temîm-i Dârî “radıyallahü anh”
Eshâb-ı kirâmın meşhûrlarından. İsmi Temîm bin Evs, künyesi Ebû Rukayye’dir. Doğum ve vefât târihi bilinmemektedir. Lahm kabîlesinin bir boyu olan Benü’d-dârâ mensup olduğu için Dârî […]
Übeyy bin Ka’b
Eshâb-ı kirâmdan. Hazrec kabîlesinin Hudeyle kolundandır. Doğum târihi bilinmemektedir. 656 (H. 35) senesinde Medîne’de vefât etti. Annesi Neccâr hânedânından Süheyl’dir. Hazret-i Übeyy, İslâmiyet’in Medîne taraflarında […]
Uhud Harbi (3/625)
İslâm târihinde Müslümanların, İslâm dînini kabul etmeyen Mekkeli müşriklerle yaptıkları ikinci büyük savaş. Hicretin üçüncü yılında (M. 625) Medîne’ye bir saat uzaklıkta Uhud Dağının eteklerinde […]
Ümmü Eymen
Kadın sahâbîlerden. Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) “Annemden sonra annemdir.” buyurduğu Ümmü Eymen, Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) babası Abdullah’ın kölesiydi. Esas adı Bereke olup, […]
Ümmü Gülsüm
Peygamberimizin (sallallahü aleyhi ve sellem) kızı. İslâmiyet gelmeden önce doğdu. Annesi hazret-i Hadîce’dir. Ümmü Gülsüm İslâmiyet gelmeden önce Ebû Leheb’in ikinci oğlu Uteybe ile nişanlanmıştı. […]
Ümmü Habîbe
Resûlullah’ın mübârek hanımlarından. İsmi Remle’dir. Babası Ebû Süfyân bin Harb bin Ümeyye, annesi Hind’dir. Hazret-i Muâviye’nin kız kardeşidir. Bi’setten on yedi sene önce Mekke’de doğdu. […]
Ümmü Seleme
Peygamberimizin mübârek hanımlarından. İsmi Hind’dir. Ümmü Seleme künyesiyle meşhurdur. Babası Ebû Umeyye Süheyl bin Mugîre bin Abdullah bin Ömer bin Mahzum; annesi Âtike binti Âmir’dir. […]
Ümmü Süleym (Rumeysâ)
Hanım Sahâbîlerin meşhurlarından. Peygamber efendimize on yıl devamlı hizmet etmekle şereflenen Enes bin Mâlik’in (radıyallahü anh) annesi ve Peygamber efendimizin süt teyzesiydi. Eshâb-ı kirâmın meşhurlarından […]
Ümmü Ümâre Nesîbe binti Ka’b
Gazâlarda gösterdiği cesâret ve kahramanlıklarıyla meşhur kadın sahâbî. Hazrec kabîlesine mensup Medîne’nin ileri gelen âilelerinden Mâzin bin Neccâr evlâdındandır. Annesi, Rebâb binti Abdullah’tır. Tahminen mîlâdî […]
Urve bin Zübeyr
Tâbiînden, yâni Peygamber efendimizin “sallallahü aleyhi ve sellem” Eshâbını gören büyüklerden. Medîne’de bulunan ve kendilerine Fukahâ-i Seb’a adı verilen yedi büyük âlimden biridir. İsmi, Urve […]
Üsâme bin Zeyd
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin; “Üsâme bana herkesten daha yakındır.” hadîs-i şerîfine mazhar ve Resulullah’ın sevgilisi diye meşhur olan sahâbî. Babası Peygamber efendimizin âzâdlılarından […]
Vahşî radıyallahü anh
Mekke’nin fethinden sonra Müslüman olan eshâbdan. Adı, Vahşî bin Harb Habeşî’dir. Hazret-i Hamza’nın “radıyallahü anh” Bedir Gazâsında öldürdüğü Tu’ayme’nin kardeşinin oğlu olan Cübeyr bin Mut’im’in […]
Vâkîdî (Muhammed bin Ömer)
Sekizinci ve dokuzuncu yüzyıllarda yetişmiş târih, fıkıh, hadis, kırâat, tefsir ve edebiyât âlimi. Künyesi Ebû Abdullah, ismi Muhammed bin Ömer bin Vâkıd’dır. Dedesi Vâkıd’e nispetle […]
Vedâ Haccı
Peygamber efendimizin en son yaptığı hac. Haccet-ül-Vedâ, Haccet-ül İslâm, Haccet-ül-Belağ, Haccet-üt Temâm adı da verilir. Peygamber efendimiz 632 (H.10) yılı Zilkâde ayında son haccı için […]
Vedâ Hutbesi
Peygamber efendimizin Vedâ Haccında 124.000’den fazla Müslümana yaptıkları vâz ve nasîhatlar. Peygamberimizin Allahü teâlâ tarafından insanlara, doğru yolu göstermek için görevlendirilmelerinden sonra mübârek ağızlarından çıkan […]
Vehb bin Münebbih
Tâbiîn devrinde yetişmiş meşhur hadis âlimlerinden. İsmi; Vehb bin Münebbih, künyesi Ebû Abdullah’tır. Yemen’e sonradan yerleşmiş olan İranlılardandır. Hemmâm bin Münebbih’in kardeşidir. 645(H. 24) senesinde […]
Vekî’ bin Cerrâh
Hanefî mezhebi âlimlerinden. İsmi Vekî’ künyesi Ebû Süfyan’dır. Babası Kûfe beytülmâl nâzırı el-Cerrâh idi. Aslen Nişaburlu veya Sindli olup Ruvar kabîlesine mensuptur. 744 (H.127) senesinde […]
Veysel Karânî
Tâbiînin büyüklerinden. İsmi, Üveys bin Âmir’dir. Yemen’in Karn köyünde doğduğu için Karnî ismiyle de bilinir. Memleketimizde Veysel Karânî diye meşhur olmuştur. Doğum târihi belli değildir. […]
Yahyâ Muammer Mezûrî İmâdî
On sekizinci ve on dokuzuncu yüzyıllarda Bağdat’ta yaşayan evliyâdan ve fıkıh âlimlerinden. Büyük evliyâ Mevlânâ Hâlid-i Bağdâdî hazretlerinin talebelerinin büyüklerindendir. Doğum ve vefât târihi kesin […]
Yermük Savaşı
Hâlid bin Velîd komutasındaki İslâm ordusunun Yermük’te Bizanslılarla yaptığı muhârebe. Hazret-i Ebû Bekr, Hâlid bin Velîd’i Irak’ın fethiyle görevlendirdikten sonra, Şam ve civârı için de […]
Yûsuf-ı Nebhânî
Son devirde yetişen İslâm âlimlerinin büyüklerinden. İsmi; Yûsuf bin İsmâil’dir. Mensup olduğu Nebhânoğulları kabîlesine nispetle Nebhânî diye meşhur olmuştur. Filistin’in kuzeyinde bulunan Hayfa’ya bağlı Eczim […]
Zeyd bin Hârise
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin âzâdlı kölesi. Yemenli olup, tahmînen mîlâdî 575 yılında doğmuştur. Künyesi, oğluna nispetle, Ebû Üsâme’dir. Yemen’in muhterem ve şerefli bilinen […]
Zeyd bin Sâbit
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. 610 yılında Medîne’de doğdu. 665 (H.45) veya 674 (H.55)te aynı yerde vefât etti. Nesebi; Zeyd bin Sâbit bin Dahhâk bin Zeyd bin […]
Zeyd bin Zeynelâbidin
Tâbiînden fıkıh âlimi. Hazret-i Hüseyin’in torunu ve İmâm-ı Zeynelâbidîn’in oğludur. Yâni, Zeyd bin Zeynelâbidîn Ali bin Hüseyin bin Ali bin Ebî Tâlib’dir (radıyallahü anhüm). Künyesi […]
Zeyneb binti Cahş
Peygamber efendimizin mübârek hanımlarından. İsmi Zeyneb, künyesi Ümmü Hakem’dir. Benî Es’ad kabîlesinden Burre’nin kızı olup, annesi Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellemin” halası Ümeyme’dir. Burre, îmân […]
Zeyneb binti Huzeyme
Resûlullah’ın hanımlarından. Nesebi, Zeyneb binti Huzeyme bin Abdillah bin Amr bin Abdimenaf bin Hilâl bin Âmir bin Sa’saa el-Hilâliyye’dir. Lakabı Ümmü’l-Mesâkin’dir. Müminlerin annesi hazret-i Zeyneb, […]
Zeyneb binti Resûlullah
Resûlullah efendimizin dört kızından birincisi. Bi’set-i Nebevî yâni Resûlullah efendimize Peygamber olduğunun bildirilmesinden on sene önce Mekke’de doğdu. Hicretin sekizinci yılında otuz bir yaşında Medîne’de […]
Zeyneddîn Hâfî
On dördüncü ve on beşinci asırlarda yaşamış evliyânın büyüklerinden ve Hanefî mezhebi fıkıh âlimlerinden. Halvetiyye yolunun kollarından olan Zeyniyye yolunun kurucusudur. İsmi, Muhammed bin Muhammed […]
Zeynelâbidîn
Tâbiînin büyüklerinden ve oniki imâmın dördüncüsü. İsmi, Ali bin Hüseyin bin Ali bin Ebî Tâlib’dir. Künyesi, Ebû Muhammed ve Ebü’l-Hasan, lakabı, Seccâd ve Zeynelâbidîn’dir. Hazret-i […]
Zeynî Dahlân
On dokuzuncu yüzyılda Haremeyn’de (Mekke ve Medîne) yetişen âlimlerden. İsmi Ahmed bin Seyyid Zeynî Dahlân’dır. 1816 (H.1231) senesinde Mekke-i mükerremede doğdu, 1886 (H.1304) senesinde Medîne-i […]
Zübeyr bin Avvam
Resûlullah “sallallahü aleyhi ve sellem” efendimizin; “Her peygamberin bir havârisi (samimi dostu) vardır. Benim havârim Zübeyr’dir.” hadîs-i şerîfine mazhar olan ve sağlığında Cennet’le müjdelenen sahâbî. 590 veya 591 senesinde […]
Züşşimâleyn bin Abd-i Amr
Eshâb-ı kirâmın büyüklerinden. Muhâcirlerden olup, Bedr Savaşında şehit olan Eshâb-ı kirâmdandır. Asıl adı Umeyr, künyesi; Ebû Muhammed olup, İslâm târihinde Züşşimâleyn lakabıyla tanınmaktadır. Doğum târihi […]
